11. Yargı Paketi Ne Getiriyor VE KAPSAM DIŞI SUÇLAR

TBMM’ye sunulan “Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile:

• İcra–İflas, Avukatlık, Kamu İhale, TCK, CMK, İnfaz, İnternet ve Elektronik Haberleşme mevzuatında çok sayıda değişiklik öngörülüyor.

• Ceza alanında öne çıkan başlıklar;

  • infaz rejimine (Kovid-19 düzenlemesi) yeni bir uyum ve genişleme,

  • dolandırıcılık ve bilişim suçlarının soruşturulması,

  • örgüt kurma/örgüt üyeliğinde ceza sınırlarının yükseltilmesi,

  • hakaret, taksirle yaralama, genel güvenliğin tehlikeye sokulması gibi suçların rejiminde değişiklikler.

Önemli nokta: Metin şu an kanun teklifi niteliğinde; Komisyon ve Genel Kurul aşamalarında değişiklik ihtimali bulunmaktadır.

2. “Kovid-19 Düzenlemesi” ve İnfaz Rejimi – Kapsam Nedir?

Teklifte yer alan ve kamuoyunda “Kovid-19 düzenlemesi” olarak anılan hüküm, fiilen Geçici Madde 10 rejimini devam ettiren ve kapsamını genişleten bir düzenleme niteliğinde:

• 31.07.2023 tarihi ve öncesinde işlenen suçlar bakımından,

• Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerden,

  • Toplam cezası 10 yıldan az olanlar için en az 1 ay,

  • 10 yıl ve üzeri olanlar için en az 3 ay kapalı cezaevinde kalmış bulunanlarve mevzuat uyarınca açık cezaevine ayrılmasına 3 yıl veya daha az süre kalanlar,

  • doğrudan açık cezaevine ayrılabilecek,

  • açık cezaevinde en az 3 ay kalanlar ise 3 yıl erken denetimli serbestlikten yararlanabilecek.

Yeni teklif, daha önce getirilen geçici infaz rejimini, sadece belirli bir tarih aralığında suç işlemiş olan hükümlüler lehine yeniden canlandırıyor ve kapsamını bir miktar genişletiyor.

3. Terör ve Örgütlü Suçlar Yönünden Değerlendirme

Hem Geçici Madde 10 metni hem de teklif açık bir şekilde aynı şeyi söylüyor:

Bu ifade, daha önce yürürlükte olan düzenlemedeki gibi, infaz kolaylığının üç ayrı grubu kesin şekilde dışarıda bıraktığını gösteriyor:

1. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren tüm suçlar,

2. TCK’nın İkinci Kitap, Dördüncü Kısım, 4–5–6–7. bölümlerinde yer alan “devlete karşı suçlar” (özellikle TCK 309–316 arasında yer alan

   • Anayasayı ihlal,

   • Cumhurbaşkanına suikast,

   • Yasama organına/hükûmete karşı suçlar,

   • TCK 314 – silahlı örgüt üyeliği ve ilgili diğer örgüt suçları),

3. “Örgüt faaliyeti kapsamında işlenen” diğer suçlar (örneğin örgüt faaliyeti kapsamında nitelikli dolandırıcılık, uyuşturucu ticareti vb.).

Dolayısıyla:

• Silahlı terör örgütüne üyelik (TCK 314) başta olmak üzere, TMK kapsamındaki tüm suçlardan mahkûm olanlar,

• Örgüt faaliyeti kapsamında işlenen adi suçlardan mahkûm olanlar,

bu yeni Kovid-19/infaz paketinden yararlanamayacaktır.

Bu yönüyle teklif, önceki infaz düzenlemeleriyle tam bir devamlılık sergilemekte, terör ve örgütlü suçlar bakımından herhangi bir yumuşama getirmemektedir.

4. Diğer Önemli Ceza–Ceza Muhakemesi Değişikliklerine Kısa Bakış

Teklifte, infaz rejimi dışında da pratikte önem taşıyacak düzenlemeler bulunuyor:

• “Suç işlemek amacıyla örgüt kurma” (TCK 220) cezalarının alt–üst sınırları artırılıyor.

  • Kurucular/yöneticiler yönünden alt sınır 4’ten 5 yıla, üst sınır 8’den 10 yıla,

  • Üyeler yönünden üst sınır 4’ten 5 yıla,

  • Silahlı örgütte artırım oranı ¼–½ arası iken “yarısı oranına” çekiliyor.Bu da örgüt suçları bakımından daha ağır bir yaptırım rejimine geçildiğini gösteriyor.

• Hakaret suçunda ön ödeme ve uzlaştırma sınırları yeniden çiziliyor.

  • Mağduru muhatap alan iletiyle hakaret ön ödeme kapsamına alınıyor;

  • Kamu görevlisine görevinden dolayı hakarette ise ön ödeme uygulanmayacak.

• Taksirle yaralama cezalarının alt–üst sınırları yükseltiliyor, birden fazla kişinin yaralanması hâlinde daha yüksek ceza öngörülüyor.

• Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunun, özellikle kalabalık yerlerde işlenmesi hâli nitelikli hâl sayılıyor; kurusıkı/ses–gaz fişeği silahları da bu kapsama alınıyor.

• Dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık davalarının görevli mahkemesi netleştiriliyor; temel dolandırıcılık asliye ceza mahkemesinin görevine veriliyor.

• Bilişim suçlarıyla elde edilen menfaatin bulunduğu hesaplara 48 saate kadar askıya alma + el koyma mekanizması getiriliyor; kripto varlık hizmet sağlayıcıları da bu sürece dahil ediliyor.

• Avukatlık Kanunu’nda disiplin rejimi, uyarma–kınama–para–işten çıkarma–meslekten çıkarma skalasıyla AYM kararı doğrultusunda yeniden yapılandırılıyor; tekerrür hâlinde otomatik ağırlaştırma ve disiplin kararları açısından süreli zamanaşımı düzenleniyor.

5. Sonuç

1. İnfaz yönüyle:

   • 11. Yargı Paketi, Kovid-19 döneminde getirilen geçici infaz rejimini, belirli koşulları sağlayan adi suç hükümlüleri lehine yeniden canlandırıyor ve 3 yıl erken denetimli serbestlik imkânı tanıyor.

   • Terör, devlet güvenliğine karşı suçlar ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar bakımından herhangi bir iyileştirme ÖNGÖRÜLMÜYOR. Bu nedenle TCK 314 ve TMK kapsamlı dosyalarda müvekkiller açısından infaz açısından yeni bir umut doğmuş değil.

2. Maddi ceza hukuku yönüyle:

   • Örgüt suçlarının ceza sınırları yükseltiliyor; örgütlü suç algısına sahip dosyalarda yargılama ve infaz daha ağır sonuçlar doğuracak.

   • Taksirle yaralama, genel güvenliğin tehlikeye sokulması, güveni kötüye kullanma gibi alanlarda da cezalar ve nitelikli hâller genişletiliyor.

3. Avukatlık ve meslek pratiği yönüyle:

   • Avukatlar için disiplin rejimi yeniden şekillenirken, disiplin sicilinin silinmesi, tekerrür, zamanaşımı gibi hususlarda hem fırsat hem de riskler içeren yeni bir sistem öngörülüyor.

Son durumda , paket, infaz bakımından sınırlı bir nefes alanı açan ama terör–örgütlü suçlar yönünden çizgiyi koruyan, buna karşılık örgüt ve bilişim suçları, genel güvenlik ve disiplin alanlarında sıkılaştırmaya giden bir teklif niteliğinde görünüyor.

SONUÇ OLARAK KAPSAMDIŞI SUÇLAR

Geçici Madde 10’dan YARARLANAMAZ:

1. TCK 309–348 arasındaki tüm suçlar

2. TMK kapsamındaki tüm suçlar

3. Örgüt faaliyeti kapsamında işlenen tüm suçlar

   TABİKİ DE Anayasa Komisyonu / Adalet Komisyonu aşamasında muhalefetten “kapsam genişletilsin” önerileri gelebilir.Bu durum ayrı bir değerlendirme konusu olacaktır.